Praktijkcase: instrumentenpaneel Ford Focus valt uit tijdens het rijden

Een bij TECH360 aangesloten autobedrijf krijgt te maken met een derde generatie Ford Focus waarvan het instrumentenpaneel geregeld uitvalt. Er is al het nodige diagnosewerk verricht, maar het probleem blijft optreden. Wat is hier aan de hand? 

Het bedrijf heeft zich goed vastgebeten in deze kwestie. Zo heeft het de tellerklok al gedemonteerd en naar een gespecialiseerd bedrijf gestuurd voor controle, waarbij geen problemen gevonden werden. Uiteindelijk neemt men contact op met de TECH360 Helpdesk. 

Foutcodes 

• De tellerunit lijkt dus in orde, maar uitlezen levert nog steeds een aantal foutcodes op: 
• U007388 Can Databus Can communicatie can-bus uit. 
• U014000 Communicatie met het systeem <centrale elektronische eenheid> geen communicatie 
• U020000 Communicatie met component <portierregeleenheid passagierszijde geen communicatie> geen communicatie 
• U012100 Communicatie met het systeem <Elektronisch stabiliteitsprogramma> geen communicatie 
• U015100 Communicatie met het systeem <retentiesysteem> geen communicatie 
• U013100 Communicatie met de component <regelapp. Stuurbekrachtiging> geen communicatie 

TECH360 Praktische ondersteuning 

Het bedrijf vroeg praktische ondersteuning aan bij TECH360, waarbij de auto fysiek wordt aangeleverd. Bij binnenkomst in de werkplaats viel het instrumentenpaneel uit toen het werd aangeraakt. Daarop werd het paneel gedemonteerd om de stekker te controleren. 

Het valt op dat de stekker beschadigd is bij Pin 1 en 2, die volgens het schema bedoeld zijn voor de Can-bus. Vervolgens wordt de klemkracht van de stekker gecontroleerd, ook die is voor pin 1 en 2 onvoldoende. Daarop worden de contacten in de stekker vervangen. Na controle bij het garagebedrijf bleek dat de schade door hen was veroorzaakt tijdens het meten, en dus geen onderdeel is van de oorspronkelijke klacht.  

De volgende stap is een proefrit, waarbij we opmerken dat het instrumentenpaneel en andere interieurfuncties nog steeds uitvallen. De klacht leek voornamelijk voor te komen tijdens het rijden en niet bij stilstand. 

Bedrading Ford Focus 

Aan de slag met de scope 

Tijd voor een vervolgmeting, waarbij we de scope aansluiten op de Can-bus. Tijdens het rijden zagen we af en toe een verandering in het signaal, waarbij we merken dat het kortstondig naar massa schiet. Bij het meten op verschillende punten in het netwerk zien we dat dit overal gebeurt. Later komen we terug op waarom we op verschillende punten meten.  

Het probleem kan dus in een stuurapparaat zitten, maar kan ook te wijten zijn aan bedrading die ergens tegen de carrosserie aan schuurt. Het laatste is het meest waarschijnlijk, omdat het probleem vooral tijdens het rijden voorkomt en af en toe optreedt vanwege de beweging. Eerst kijken we of we een patroon kunnen ontdekken. We doen dit zowel rijdend als in de werkplaats, bijvoorbeeld door deuren open en dicht te doen en kabelbomen te bewegen. 

Snel gevonden 

Bij het sluiten van de deuren zien we dat het Can-signaal even naar massa wordt getrokken. Dit is vooral te zien bij het sluiten van het rechter voorportier. Uit het schema blijkt dat de deurmodules ook op dit Can-netwerk zitten. Na deze constatering verwijderen we het deurpaneel voor verder onderzoek. Al snel zien we dat de kabelboom in de deur niet vastzit in zijn originele bevestigingen en tegen het metaal van de deur schuurt. De Can High-draad is doorgesleten en maakt massacontact met het metaal van de deur. 

We herstellen de isolatie en monteren de kabelboom op de juiste manier. Daarna zetten we het portier weer in elkaar, wissen we de foutcodes en maken we een proefrit. Die bevestigt dat het probleem is verholpen.  

Can-storing stapsgewijs oplossen 

Al met al kan een Can-busprobleem behoorlijk ingewikkeld zijn, daarom is het belangrijk om eerst een paar eenvoudige basiszaken te controleren. 

Begin bij de foutcodes 

Foutcodes wijzen je niet altijd direct naar de oplossing, zeker niet als het erop lijkt dat er gegevens missen of storingen in het netwerk aanwezig zijn. Wel kunnen deze codes een indicatie geven van de richting waarin gezocht moet worden tijdens verdere diagnose.  

In ons geval geven de foutcodes hoofdzakelijk aan dat er geen communicatie is. Achteraf gezien klopt dat, de communicatie viel daadwerkelijk weg. Helaas is niet meteen duidelijk of de storing wordt veroorzaakt door een bedradingsprobleem of door een probleem met de ECU. Desondanks zijn de foutcodes wel verklaarbaar in relatie tot ons werkelijke probleem. 

Probleem in bedrading of in stuurapparaat? 

Om te bepalen of het een probleem met de bedrading of het stuurapparaat is, moet er meestal gemeten worden. Dit kan op verschillende manieren worden gedaan, bijvoorbeeld met een scope of met een multimeter.  

Veel technici denken dat voor dit soort metingen veel scope-kennis nodig is, maar in de praktijk blijkt juist het meten met de multimeter belangrijker. Als je met een multimeter aan een Can-bus werkt kun je spanning en weerstand meten. 

Bij weerstand zien wij de volgende problemen in de praktijk: 

1. Om te bepalen of het probleem wordt veroorzaakt door bedrading of het stuurapparaat moet je het netwerk onbelast meten. Dit betekent dat je bijvoorbeeld een ECU moet uitschakelen die invloed kan uitoefenen op het Can-bussignaal wanneer het contact is ingeschakeld, maar dat nu niet doet en niet zichtbaar is. Het doormeten van bedrading is onbetrouwbaar en onpraktisch omdat het onbelast is, maar dit geldt voor alle weerstandsmetingen. Het is ook onpraktisch omdat je over een draad moet gaan meten voordat je weet welke draad het is en of het daadwerkelijk om een bedradingsprobleem gaat. 
2. Bij auto’s die bij TECH360 worden aangeboden zien we vaak dat er met multimeterpennen in de stekker gemeten wordt, zoals ook in het voorbeeld van deze Ford. Door zo te meten kan de klemkracht afnemen en kunnen juist nieuwe problemen ontstaan. 

Meet je spanning met een multimeter, let dan op dat deze altijd een gemiddelde spanning meet. Een multimeter is te traag om snelle signalen, zoals specifieke CAN-bussignalen, te kunnen meten. Op basis van de gemiddelde spanningen kun je redelijk ver komen, maar het vereist veel kennis en ervaring om te interpreteren wat er daadwerkelijk gebeurt.  

De vraag is ook: hoe ga je meten? Ga je bijvoorbeeld een stekker loshalen en met die ‘dikke’ ronde pennen in zo’n klein vierkant gaatje meten? Eigenlijk niet. Sterker nog, liefst laten we het netwerk zoveel mogelijk intact. Je moet dus minimaal backprobes gebruiken om aan de achterkant van de stekker te kunnen meten.  

Stekker instrumentenpaneel Ford Focus 

Conclusie 

Daarom is het advies om te beginnen met het gebruik van een scope. Als eerste wil je uitsluiten dat het probleem in de bedrading of een stuurapparaat zit. Daarvoor sluit je de scope aan op een van de stuurapparaten in het netwerk dat je wilt meten. Vervolgens controleer je de spanningsniveaus en of er bijzonderheden zichtbaar zijn, zoals een bus-overload. Hoe en wat je ook meet, het is in alle gevallen handig om kennis te hebben van de basisprincipes van de Can-bus, of je hierbij te laten ondersteunen door de helpdesk. 

Wanneer de spanningsniveaus niet in orde zijn, kan dit wijzen op zowel een bedradings- als een stuurapparaatprobleem. Bij een stuurapparaatprobleem zullen de afwijkende spanningsniveaus op alle plekken binnen hetzelfde netwerk meetbaar zijn. Bij een bedradingsprobleem zul je op verschillende plekken verschillende metingen uitvoeren. Ook zal een bus-overload op alle plekken hetzelfde meetbaar zijn en wijzen op een ECU-probleem. 

Bij een bedradingsprobleem kan het nog voorkomen dat de eerste meting er goed uitziet, maar de volgende meting niet. Het is daarom altijd handig om in het begin van de diagnose een aantal metingen op verschillende posities binnen het netwerk uit te voeren. Als het probleem bijvoorbeeld alleen voorkomt bij warm weer is het aannemelijk dat het een ECU-probleem is, ook al is het probleem op het hele netwerk meetbaar. Als je vermoeden sterk is dat het probleem door een ECU veroorzaakt wordt kun je dit uitsluiten door de ECU’s een voor een los te koppelen. 

Uiteindelijk is elk geval uniek en kunnen netwerken verschillend zijn opgebouwd. Deze tips zijn dan ook bedoeld om inzicht te geven in de aanpak, maar zijn niet de heilige graal. Bij deze storing, waarbij een sluiting het probleem was en het hele netwerk beïnvloedde, kon het nog steeds een stuurapparaat zijn. Maar de logica waarbij de storing bij bewegingen optrad deed ons denken aan een vermoedelijk bedradingsprobleem. Gezond verstand, kennis en eventuele ondersteuning van een helpdesk zijn daarom van belang.